| ТАТАР ИР-АТ ИСЕМНӘРЕ | ||||
| Татарча язылышы, кайсы тел сүзе булуы | Исемнең мәгънәсе, нәрсә аңлатуы | Русча язылышы | ||
| У | ||||
| Ука (төр.-т.) | Ука, вак энҗе. Исем компоненты. | Ука | ||
| УКАЙ (төр.-т.) | Ука (к.) сүзенә -ай чакыру-эндәшү кушымчасы ялганып ясалган исем. Укаев фамилиясендә сакланган. | УКАЙ | ||
| УКАБАЙ (төр.-т.) | Ука (к.) + бай (к.). | УКАБАЙ | ||
| УКАБИ (төр.-т.-б.) | Ука (к.) + би. | УКАБИ | ||
| УКАТАР (төр.-т.) | Ук + атар. Угатаров фамилиясендә сакланган. | УКАТАР | ||
| УКБАЙ (бор. төр.-т.) | Ук + бай. Ук кебек үткен ир бала мәгънәсендә. | УКБАЙ | ||
| УКБИРДЕ (бор. төр.-т.) | Ук + бирде. Ук кебек үткен бала бирде мәгънәсендә. | УКБИРДЕ | ||
| УЛЗАМАН (төр.-т.-г.) | Заман улы, егете. Улзаманов фамилиясендә сакланган. Д. в.: Узаман. | УЛЗАМАН | ||
| УЛТАБЫЛ (бор. төр.-т.) | Ул (угыл) табыл, ягъни ту мәгънәсендә. | УЛТАБЫЛ | ||
| УРАЗ (төр.-т.) | 1. Бәхет, шатлык. 2. Ураза ае. Чаг.: Араз. Уразов, Урасов, Уразин, Урасин фамилияләрендә сакланган. Д. в.: Урас. Исем компоненты. | УРАЗ | ||
| УРАЗАЙ (төр.-т.) | Ураз (к.) + ай. Ураз («бәхет») сүзенә -ай атау-эндәшү-боеру кушымчасы ялганып ясалган. «Бәхетле бул, бәхеткә ия бул» дигән мәгънә белдерә. | УРАЗАЙ | ||
| УРАЗБАГА (төр.-т.) | Бәхет бага, туа. Ир бала дөньяга килә мәгънәсендә. Уразбага (Урысбага)—Татарстанның Зеленодол районындагы татар авылы атамасы. | УРАЗБАГА | ||
| УРАЗБАЙ (төр.-т.) | Ураз (к.) + бай (к.). Бәхетле бай (бала). Синонимы: Котлыбай. | УРАЗБАЙ | ||
| УРАЗБАК (төр.-т.) | Ураз (к.) + бак. Бәхетле бак. | УРАЗБАК | ||
| УРАЗБАКТЫ (төр.-т.) | Ураз (к.) + бакты, ягъни бәхет карады (туды). | УРАЗБАКТЫ | ||
| УРАЗБИРДЕ (төр.-т.) | Ураз (к.) + бирде. Бәхет бирде. | УРАЗБИРДЕ | ||
| УРАЗБӘК (төр.-т.) | Ураз (к.) + бәк. Бәхетле бәк. Синонимнары: Котлыбәк, Сәгадәтбәк. | УРАЗБЕК | ||
| УРАЗГИЛДЕ ~ УРАЗКИЛДЕ (төр.-т.) | Ураз (к.) + килде. Чаг.: Килдураз. Уразгилдиев, Уразкилдиев, Уразгильдин, Уразкильдин фамилияләрендә сакланган. Синонимнары: Котлыкилде, Бәхтекилде. | УРАЗГИЛЬДЕ ~ УРАЗКИЛЬДЕ | ||
| УРАЗГОЛ ~ УРАЗКОЛ (төр.-т.) | Ураз (к.) + кол. Бәхетле кол. Чаг.: Колураз. Синонимнары: Котлыгол, Сәгадәткол. | УРАЗГУЛ ~ УРАЗКУЛ | ||
| УРАЗГОЛБАЙ (төр.-т.) | Ураз (к.) + кол + бай. | УРАЗГУЛБАЙ | ||
| УРАЗГУҖА-УРАЗХУҖА (төр.-т.-ф.) | Ураз (к.) + Хуҗа (к.). Бәхетле хуҗа. Д. в.: Рысхуҗа. Синонимнары: Котлыхуҗа, Бәхтехуҗа. | УРАЗГУЗЯ ~ УРАЗХУЗЯ | ||
| УРАЗЛЫ (төр.-т.) | Бәхетле. Казан ханлыгы чорында Уразлы исеме кин кулланылышка ия булган. Уразлыев, Уразлин фамилияләрендә сакланган. | УРАЗЛЫ | ||
| УРАЗМАН (төр.-т.-ф.) | Бәхет иясе. Д. в.: Аразман, Арасман, Разман. | УРАЗМАН | ||
| УРАЗМУЛЛА (төр.-т.-г.) | Ураз (к.) + Мулла (к.). Бәхетле мулла. Д. в.: Размулла. | УРАЗМУЛЛА | ||
| УРАЗМӨХӘММӘТ (төр.-т.-г.) | Ураз (к.) + Мөхәммәт (к.). Бәхетле Мөхәммәт (к.). Д. в.: Уразмәт, Размәт, Уразмет, Үрәзмәт, Уразик, Үрмәт, Урмат. Синонимы: Котлымөхәммәт. | УРАЗМУХАММЕТ | ||
| УРАЗТИМЕР (төр.-т.) | Ураз (к.)+ Тимер (к.). Бәхетле тимер. Пермь татарларында Уразтимеров фамилиясендә сакланган. Синонимы: Котлытимер. | УРАЗТИМЕР | ||
| УРАЗХАН (төр.-т.) | Ураз (к.) + хан (к.). Бәхетле хан. Синонимнары: Котлыхан, Сәгадәтхан. | УРАЗХАН | ||
| УРАЗҖАН (төр.-т.) | Ураз (к.) + җан. Бәхетле җан. Чаг.: Җанураз. Синонимнары: Бәхетҗан, Котлыҗан, Сәгадәтҗан, Мөбарәкҗан. | УРАЗДЖАН | ||
| УРАК (төр.-т.; й. ис.) | Уру коралы (урак) исеменнән алынган. Ф. в.: Рак. Ураков, Раков фамилияләрендә сакланган. Исем компоненты. | УРАК | ||
| УРАКАЙ (бор. төр.-т.; й. ис.) | Урак ае. Урак өстендә туган ир балага кушылган. Уракаев, Ракаев фамилияләрендә сакланган. | УРАКАЙ | ||
| УРАКБАЙ (бор. төр.-т.; й. ис.) | Урак бай. Урак өстендә туган ир балага кушылган. | УРАКБАЙ | ||
| УРАКЧЫ (бор. төр.-т.; й. ис.) | Уракчы, урак өстендә туучы. Шушы исемнән татарларда — Уракчин, Уракчаев, Уракчиев; башкортларда— Ураксин, русларда Уракчиев, Аракчиев, Аракчеев фамилияләре ясалган. | УРАКЧЫ | ||
| УРАЛ (төр.-т.: геогр.) | Урал тау, уралган тау. Исем компоненты. | УРАЛ | ||
| УРАЛБАЙ (төр.-т.) | Урал (к.) + бай (к.). | УРАЛБАЙ | ||
| УРАЛБӘК (төр.-т.) | Урал (к.) + бәк (к.). | УРАЛБЕК | ||
| УРМАН (бор. төр.-т.) | Агачлар үсә торган урын. Урманов фамилиясендә сакланган. Исем компоненты. | УРМАН | ||
| УРМАНАЙ (бор. төр.-т.: й. ис.) | Урман ае. Электә урман кисү, әзерләү аенда туган ир балага кушылган. Урманаев, Урмаев, Ормаев фамилияләрендә сакланган. Д. в.: Урмай, Ормай. | УРМАНАЙ | ||
| УРМАНБАЙ (бор. төр.-т.) | Урман (к.) + бай (к.). | УРМАНБАЙ | ||
| УРМАНТАЙ ~ УРМАНДАЙ (бор. төр.-т.-монг.) | Урманлы, урман иясе. Урмантаев, Урмандаев фамилияләрендә сакланган. | УРМАНТАЙ ~ УРМАНДАЙ | ||
| УРМАНЧЫ (төр.-т.) | Урманчы, урман кисүче; урман кисү аенда туучы. Кәсеп-һөнәрне белдерүче борынгы исем. Урманче, Урманчиев, Урманчин, Урманцев фамилияләрендә сакланган. | УРМАНЧЫ ~ УРМАНЧЕ | ||
| УРМАНША (төр.-т.-ф.) | Урман (к.) + шаһ (к.). Урманшин фамилиясендә сакланган. | УРМАНША | ||
| УРМАНҖИҺАН (т.-ф.) | Урман (к.) + Җиһан (к.). | УРМАНДЖИХАН | ||
| УРТАБАЙ (төр.-т.: й. ис.) | Урта бай, ягъни уртанчы ир бала. Уртабаев фамилиясендә сакланган. | УРТАБАЙ | ||
| УРЫНБАЙ (төр.-т.: й. ис.) | Урын + бай (к.). Урынны алучы, алмаштыручы, нәсел-буынны дәвам иттерүче бай. Урынбаев фамилиясендә сакланган. | УРИНБАЙ | ||
| УТАРБАЙ (төр.-т.) | Утар + бай (к.). Утарлы бай. | УТАРБАЙ | ||
| УҢАЙ (бор. төр.-т.) | Уңай, кулай. Казан татарларында Уңаев (Унаев) фамилиясендә сакланган. | УНАЙ | ||
| УҢАЙБӘК (бор. төр.-т.) | Уңай (к.) + бәк. Уңайбәков (Унайбеков) фамилиясендә сакланган. | УНАЙБЕК | ||
| УҢАРСЫН (бор. төр.-т.: й. ис.) | Уңарсын, уң булсын. Баланын гомер юлы уң, уңышлы, бәхетле булсын дип теләү исеме. Уңарсынов (Унарсинов) фамилиясендә сакланган. | УНАРСИН | ||