Казанда беренчеләр күргәзмәсе эшли башлый

Милли музей фондларыннан 300 дән артык экспонат галимнәр, спортчылар, язучылар, композиторлар, рәссамнар, сәясәтчеләр казанышларын тәкъдим итәчәк, аларның тормышлары төрле вакытта безнең төбәк белән бәйле булган, дип хәбәр итә Милли музейның матбугат үзәге. 

«Юрий Гагарин беренче булып космоска оча, ул кешенең нәрсәләргә сәләтле булуы турындагы күзаллауны үзгәртә. Безнең күргәзмә геройлары да беренче булып мөмкин булмаганны исбатладылар, – ди Милли музейның фәнни-тикшеренү эшләре буенча генераль директоры урынбасары Светлана Измайлова. – Гагарин – ил өчен горурлык үрнәге, Россиядә аны һәркем белә. Гагарин безне илһамландырды, һәм без Татарстанның һәр кешесе республиканың беренчел геройларын белүен һәм алар белән горурлануын телибез».

Күргәзмәдә математик Николай Лобачевскийның реставрацияләнгән бюсты тәкъдим ителәчәк, ул беренче булып эвклид булмаган геометриянең барлыгын фәнни нигезләгән. Шулай ук реставрациядән соң Казан химия мәктәбенә нигез салучы Александр Бутлеров һәм Николай Зинин бюстлары бар.
Кунаклар күрәчәк предметлар: Антарктиданы беренче булып ачкан Иван Симонов нигез салган Астрономия обсерваториясеннән әйберләр; лабораторияләрдән инструментарий һәм фосфорорганика мәктәбенә нигез салучылар – әтиле-уллы Арбузовларның бүләкләре; Ватан космонавтикасына нигез салучы һәм кешенең космоска беренче очышы җитәкчесе Сергей Королевның шәхси шахматлары һәм тәмәке тарту өчен торбасы.

Татар милли мәдәниятенең беренчел юлбашчыларына аерым игътибар бирелә. Габдулла Тукай татар нәшрияты эшенә нигез салучыларның берсе,  ул татар телендә тәүге газеталарның берсе – «Әл-Ислах»ны чыгару белән шөгыльләнгән, бу хакта XX гасыр башы типография станогы детальләре сөйләячәк.
Татарлардан беренче профессиональ композитор Салих Сәйдәшевнең дирижерлык таягы, беренче татар симфониясе һәм операсы авторы Нәҗип Җиһановның нота кулъязмалары, беренче татар хатын-кыз композиторы Сара Садыйкованың күлмәге – татар музыкасы дөньясы белән таныштырачак. Сынлы сәнгатьне беренче татар сынчысы Бакый Урманче иҗаты – Каюм Насыйри һәм Салих Сәйдәшев бюстлары тәкъдим итәчәк.

Республиканың спорт казанышлары турында Казанның беренче Олимпия чемпионы Александр Курынов медальләре һәм автографы белән авыр атлетика билбавы; Рәшид Нәҗметдиновның бүләк тасмасы, кубоклар, шәхси шашкалар һәм шахматлар – дөньяда бер үк вакытта шахмат һәм шашка буенча осталык исеменә ия булган беренче кеше; Эдуард Николаевның узыш комбинезоны – «Дакар» раллие тарихында механик сыйфатында беренче җиңүче һәм пилот.
Сәясәт өлкәсен Татарстан Республикасының Беренче Президенты Минтимер Шәймиев әйберләре – телефон өчен өстәл-подставка, идән сәгате, республика гербы белән калкан тәкъдим итәчәк, ди проект авторлары.

0+
Мөршидә Кыямова

Фото: ТР Милли музееннан