Белем – көч!
Венера Минсалих кызы БИКБОВА,Чирмешән районы Бәркәтә урта мәктәбенең татар теле һәм әдәбияты укытучысы. Эш стажы – 6 ел. Табигатьнең язгы яме һәм авылым күренеше хәтеремә Кадыйр Сибгатуллинның:“Җир дә...
Чирмешән районы Бәркәтә урта мәктәбенең татар теле һәм әдәбияты укытучысы. Эш стажы – 6 ел.
Табигатьнең язгы яме һәм авылым күренеше хәтеремә Кадыйр Сибгатуллинның:
“Җир дә матур, юкса, дөнья матур,
Әллә нәрсә генә бик ямьсез” дигән шигырь юлларын исемә төшерде. Чөнки безнең урам тын, рәттән буш йортлар, җитмәсә авылга керүгә үк асфальт юл янындагы җимерек фермалар аны шыксызландырып тора. Әйе, тормыш матур, уңайлыклар, мөмкинлекләр күп. Әмма яшәү шартлары яхшыра барса да, безнең авыл сүлпәнәя, картая шул. Авыл укытучысы өчен менә монысы проблеманың беренче өлешедер, чөнки бала-чага санаулы, мәктәпләр кыскара. Мәктәбебездә яңа уку елында беренче сыйныф булырмы? Укырга керергә дүрт бала бар. Кайчандыр икешәр чыгарылыш сыйныфлары булган урта мәктәпнең киләчәк язмышы ничек булыр?
Соңгы елларда “мәктәп яшәсә, авыл яши” дигән гыйбарә кулланылышка керде. Киләчәккә якты өметләр уятып, мәктәбебездә капиталь ремонт бара. Хәзер укытучыларның эш хаклары яхшы, сыйфатлы хезмәт өчен төрле кызыксындыру чаралары каралган, заманча җиһазландырылган кабинетлар, белем алу өчен бөтен мөмкинлекләр бар. Мине иң сөендергәне шул: соңгы елларда укучыларда белем алуга ихтыяҗ артты. “Акча барысын да хәл итә,” дип уйлаучылар кими. Белем – көч икәнен аңлау бик мөһим. Хәзерге заман укытучысы үз казанында гына кайный алмый. Яңа заман, глобаль проблемалар, сәясәт аның киң масштабларда фикер йөртүен таләп итә. Иң хәл иткеч фактор - заман укытучысы ныклы белемле булырга тиеш. Авыл мохитендә даими рәвештә белемеңне арттыру өчен шартлар азрак, әлбәттә. Сала укытучысына “иң гүзәл, иң күркәм, иң галим” булу һәм интеллектуаль үсү өчен бик тырышырга кирәк. Бүгенге чор укытучысына зыялылык, мәдәни аралашу, итәгатьле мөнәсәбәт җитешми кебек. Гомумән, хәзерге җәмгыятьтә тәрбиялелек, кешелеклелек проблемасы шактый кискен тора.
Яңа заман укытучысы дисәк тә, һәр заманда да укытучы җәмгыять өчен әһәмиятле булган ике бурычны тормышка ашыра: ныклы белем һәм әхлак тәрбиясе бирү. Мәсәлән, “Евровидение” конкурсында әллә ир-ат, әллә сакаллы хатын-кыз чыгышының җиңү яулавы, матурлыкны күрмәскә, югары сәнгатьне аңламаска өйрәтүгә йөз тоту микән? Ә бит сәнгать, әдәбият – кешене үзгәртүче, бигрәк тә яшь буынны тәрбияләүче иң мөһим чаралар. Яшь буынга дөньяны дөрес аңлауга юнәлеш бирү – бүгенге көннең иң авыр проблемаларының тагын берсе.
Мин – татар теле һәм әдәбияты укытучысы. Минем төп тәрбия чарам – ул сүз. Мин дәресләремдә төрле үтемле һәм оста алымнар кулланып, укучымны сүзнең илаһи көчен, телнең милләт өчен иң төп күрсәткеч икәнен аңлавына ирешүне һәм аны зәвыклы, белемле итеп тәрбияләүне максат итеп куям.
2011 елда мин укучыларым белән “Сөйкемле Шүрәле” иҗат конкурсында катнаштым, безгә Кырлайга бару бәхете елмайды. Бала күңеленә якты, матур хисләр күбрәк кирәген, аларга чын аралашу мөһим икәнен күрдем. Ә интернетка баланың баш-аягы белән чумуы хафаландыра. Минем укучыларымда китапка карата кызыксынуны арттырасым килә. Минемчә, китап сүзе тәэсирлерәк һәм үтемлерәк. Мәктәпләрдә укучыга хезмәт, эстетик тәрбия бирү арткы планга күчеп бара, бары тик БДИдагы югары баллар, яхшы уку йортларына керүнең төп күрсәткечкә эверелүе уйландыра.
Бүген мәгариф системасы алдында торган зур проблема – тулы тәрбия системасын булдыру. Гел нәрсәдер үзгәрә, яңалык керә һәм берсен башлыйлар, икенчесен ташлыйлар. Мәгариф сәясәтендә дәвамчанлык һәм даимилек кирәк дип уйлыйм.
Язмага реакция белдерегез
Вход на сайт
Без булдырабыз!
Илсөяр Илгизәр кызы ШАҺИЕВА,Лаеш районы Державино төп мәктәбенең тарих һәм җәмгыять белеме укытучысы. Эш стажы – 10 ел.Иң беренче укытучы Адәмне Аллаһы Тәгалә балчыктан ясаган. Аннары һәр яңа буынга а...
Лаеш районы Державино төп мәктәбенең тарих һәм җәмгыять белеме укытучысы. Эш стажы – 10 ел.
Иң беренче укытучы Адәмне Аллаһы Тәгалә балчыктан ясаган. Аннары һәр яңа буынга аның эченә бик күп әйбер тутырган – акыл, белем, тырышлык, батырлык, матурлык, сабырлык, көч, фикерләү сәләте, балаларга мәхәббәт...
Замана үзгәргән саен, укытучының сыйфатлары да арта. Бүген безгә мобильлек, тизлек дигәннәре дә килеп кушылды. Әле генә туган балалар да уенчык урынына телефон, телевизор һәм компьютер кебек техниканы су урынына эчкән заманда мәктәп балаларын яңа белем белән ис киттерү – замана укытучысының төп бурычы. Без тырышабыз, эзләнәбез... һәм булдырабыз дип уйлыйм.
Авыл мәктәбе эш урыны гына түгел, ул тулы бер тормыш, аерым зур гаилә учагы. Монда һәрбер бала күз алдында, мөгаен, авыл укучысы шәхси тәрбия һәм белем ала дисәк, ялгыш булмастыр.
Пәйгамбәребез Мөхәммәд галәйһиссәлләм бер хәдисендә әйтә: “Син гыйлем бирүче, кешеләрне гыйлемгә өйрәтүче бул, - ди. - Йә булмаса, гыйлемне өйрәнүче кеше бул, тыңлаучы, гыйлемне яратучы бул, башкасы булма, һәлак булырсың. Укытучыны дошман күрүче булма, һәлак булырсың” - ди. Пәйгамбәребез һәркайсыбызга гыйлемле булып, шул гыйлемне башкаларга өйрәтүне йөкли. Димәк, бу – авыр хезмәт.
Авыл укытучысы мәктәптән кайткач та, халыкның игътибар үзәгендә. Чөнки ул – авылның югары белемле зыялы кешесе, үз үрнәгендә бөтен авылны тәрбияли.
Тагын мөһим бурычыбыз – җәмгыятькә лаеклы гражданнар, чын мәгънәсендә кешелекле, тормышта югалып калмый торган кешеләр тәрбияләү. Ләкин бары тик гаилә белән бергәләшеп эшләгәндә генә моның уңай нәтиҗәсе булачак һәм без моңа омтылабыз да.
Мәктәптән тыш үткәрелә торган төрле күләмдәге чараларда да башлап йөри укытучы. Әгәр авылда берәр колхоз төсле оешма калган булса, укучыларын да ияртеп, авыл хуҗалыгы эшенә дә җиң сызганып чыгып китә. Кыскасы, укытучы ул – артист та, гади эшче дә, язучы да, фәнни хезмәткәр дә һәм башка бик күп һөнәр иясе.
Аллаһ биргән һөнәр – укытучы,
Олы бурыч – дәүләт алдында.
Һәр баланың керсез күңелендә
Белем белән акыл калдыра.
Моннан нәкъ 10 ел элек санитар фельдшер һөнәрен кечкенәдән хыялланган укытучыга алыштырганыма һич кенә дә үкенмим. Яраткан ирем, аның әти-әнисе, туганнары белән авылга яшәргә кайткач, остазым Кәүсәрия Равил кызы лаеклы ялга киткәндә миңа тарих фәнен ышанып тапшырды. Ул сызган буразнадан бару миңа эшемне тәвәкәллек белән башларга ярдәм итте. Һәм бүген дә дәресләремне тарихка чумып, балаларны да кызыксындырып, төрле алымнар кулланып үткәрергә тырышам. Шигъри җанлы, әдәби кеше буларак барлык төр бәйгеләрдә катнашып, җиңүләр дә яулыйм. Укучыларымның да уңышлары җитәрлек.
Авыл мәктәбенең уңышлары белән бергә проблемалары да байтак. Балалар саны кимү – иң зурысыдыр, мөгаен. Шуңа күрә мәктәпләребез 9 еллык булып калды, үзем дә ике күрше авыл мәктәпләрендә эшләргә мәҗбүрмен.Техник яктан җиһазланганда да авыл мәктәпләре икенче сортлы булып кала. Безгә бу очракта спонсорлар булдыра алган кадәр ярдәмгә килә.
Җәмгыять үзгәреше белән бергә, һөнәрләр дә үзгәрә. Ләкин укытучы һөнәре – мәңгелек.
...Төнге сәгать ун. Бөтен гаиләсе ятып беткәч, авыл укытучысының төнге сменасы башлана – иртәгә дәрес хәзерләү, дәфтәр тикшерү, көндез интернет челтәре эшләмәсә, калган билгеләрне электрон журналга төшерү...
Хәерле төн, укытучы туганым! Иртәгә яңа мәшәкатьләре белән тагын бер көн башлана. Ә күңел барыбер мәктәпкә – балалар дөньясына тартыла...
Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа
Яңалыклар битенә керегез
ТӘКЪДИМ ИТӘБЕЗ
Комментарийлар