Кичәге һәм бүгенге авыл укытучысы
Тәнзилә Дамир кызы НАСЫЙБУЛЛИНА,Кукмара районы Мәмәшир урта мәктәбенең тарих фәне укытучысы.Мин үзем татар авылы мәктәбендә белем бирәм. Минем уйлавымча, Авыл укытучысы бүгенге көн һәм кичәге көн укыт...
Кукмара районы Мәмәшир урта мәктәбенең тарих фәне укытучысы.
Мин үзем татар авылы мәктәбендә белем бирәм. Минем уйлавымча, Авыл укытучысы бүгенге көн һәм кичәге көн укытучысына бүленә алмый, гомумән, авыл укытучысы кем соң ул, нинди ул дигән сорауга мин түбәндәгечә җавап бирер идем: авыл укытучысы - ул, минем уйлавымча һәм авыл халкы фикеренчә, үзендә 5 сыйфатны берләштергән шәхес.
Беренчедән, авыл кешеләре өчен Ул - төпле киңәшче. Чөнки авыл халкы элек-электән киңәш сорап, аңа мөрәҗәгать иткән.
Икенчедән, авыл кешеләре уйлавынча, Ул - авылда иң алдынгы карашлы, ягъни яңача фикер йөртә торган кеше.
Өченчедән, авыл кешеләре фикеренчә, Ул - ил-көндәге барлык яңалыклардан, ачышлардан хәбәрдар булган гына түгел, ә шуларны аңлата, үзе дә файдалана, куллана белә торган кеше.
Дүртенчедән, авыл кешесе уйлавынча, ышанганча, укытучы - ул иң идеаль, кимчелекләрсез булырга тиешле шәхес.
Бишенчедән, авыл кешесе уйлавынча, Укытучы - тәрбия өлгесе. Ул комсыз да, акчага табынучы да, авырлыктан зарланучы да була алмый, бар җирдә дә үзен тәрбия кысаларында тотучы.
Шуңа күрә авыл халкы Укытучы дигән һөнәр иясен элек-электән олылый, хөрмәт итә, түбәнчелек белән баш ия, аңа “Мөгаллим” дип эндәшә.
Авыл мәктәбе бүгенге көндә көчсез, дип бәяләнә. Мин моның белән килешмәс идем. Карагыз әле, җитәкчеләребез барысы да диярлек авылдан чыккан, авыл мәктәбен тәмамлаган бит! Авыл укучысы турында аның белем дәрәҗәсенә карап кына фикер йөртү хата, чөнки авыл баласы табигатькә береккән, аның белән бергә туа, яши, бу аңа шәһәр баласында була алмаган хисләр, күңел формалаштыра. Әле бит авылда хезмәт тәрбиясе дә чынбарлыкта бирелә.
Шунлыктан, БДИ бирүгә әзерләүгә корылган - автоматлаштырылган укытучы түгел инде ул авыл укытучысы.
Әлбәттә, бүгенге көн яңалыклары белән бергә атлау зарур. Әгәр укытучысы укучыны кызыксындырган яңалыкларны белми, алар белән таныш түгел, эш итә белмәсә, бу укытучы укучысы өчен кызыклы булмаячак, үз артыннан ияртә алмаячак. Шуңа күрә, авыл укытучысы, булган эшләрен бер якка куеп, замана яңалыкларын үзләштерә.
Мин үзем дә авыл кешесенең бу укытучыга булган мөнәсәбәтен югалтмау максатыннан, шул карашларны акларга тырышып хезмәт итәргә омтылам. Мөгаллимлек эшемдә халкыбызның укучы үз остазын уздырырга тиеш, дигән гыйбарәсен максат итеп куям.
Бүген замана авыр, дип әйтергә тырышабыз. Балалар үзгәрде, алар башка кыйммәтләргә табына, дибез. Ә бит замана - ул без үзебез. Кыйммәтләрне үзебез тудырабыз. Әти-әни һәм мәктәп бергә эш иткәндә, бар максатка да ирешеп була. Балалар белән мөнәсәбәтләрне көйләгәндә кушып эшләтү, мәҗбүр итү ысулын түгел, ә хезмәттәшлек юлын сайлыйм. Укытучы дәрәҗәсен төшерми генә, үземне алар өчен дус, киңәшче итеп куярга тырышам. Дәресләр дә шул принципка көйләнә.
Авыл укытучысы - ул авылларда туган телне саклап калучы да. Бар әле ул туган телебезне саклап калган авыл мәктәпләребез. Мин мәктәбебезнең туган якны өйрәнү музеен җитәклим. Музеебызны агымдагы уку елында яңарттык. Шул вакытта укучыларның теләк белән, янып йөрүләре миңа да эшкә дәрт өстәде.
Йомгаклап, фикерләрне туплаганда, авыл укытучысының йөге, чынлыкта да, бик авыр. Эшендә кыскартсалар да, хезмәт хакын киметсәләр дә, Ул үз вазифасын зарланмыйча, йөрәк кушуы буенча, намус белән башкара.
Бетермәгез авыл мәктәпләрен!
Язмага реакция белдерегез
Вход на сайт
Кешенең киләчәге укытучысының кем булуына да бәйле...
Рәисә Кәлимулла кызы РӘФЫЙКОВА,Кама Тамагы урта мәктәбе укытучысы. Мин, укытучылар династиясенең бер вәкиле буларак, авыл укытучысын иске һәм яңага аеруга каршы. Укытучыны, гомумән дә, иске һәм яңа...
Кама Тамагы урта мәктәбе укытучысы.
Мин, укытучылар династиясенең бер вәкиле буларак, авыл укытучысын иске һәм яңага аеруга каршы. Укытучыны, гомумән дә, иске һәм яңа заманныкына, шәһәр һәм авылныкына аерырга ярамый. Укытучы - тылсымга ия, изге һөнәр ул. Бу һөнәрне сайлаучылар арасында очраклы кешеләр булырга тиеш түгел. Көн үтсенгә йөргән укытучы илнең киләчәген җимерүче, теләсә кайсы дошманнан да куркынычрак.
Бүгенге укытучыны мин кар көртеннән баручы җигүле ат белән чагыштырыр идем. Чанасына балалар төяп, авырлыкларны җиңеп алга ыргылучы атны кем тели шул чыбыркылый. Яхшы тарткан саен күбрәк төииләр...
Утыз җиде ел математика фәненнән балаларга белем биргән әниемнең һөнәрен дәвам итәргә алынып мин ялгышмадым дип уйлыйм. Менә 29 ел инде калган туганнарым кебек авыл җирендә балаларны физика ,математика фәннәренең серләрен төшендерәм. Яшермим, эшемне бик яратам. Егерме ике ел эшләгән мәктәбемне ябып куйгач та, аяз көнне яшен суккан кебек булды.
Туфан Миңнуллин кебек олы шәхесләрне тәрбияләгән мәктәпкә заман җиле районда иң беренчеләрдән булып кагылыр да,эшсез калырбыз дип күз алдына да китермәгән идем. Физика, математика укытучысы булуым яңа эш урыны табарга ярдәм итте. 25 ел эш стажым булса, да икенче диплом да алдым әле мин.
Математика фәненнән мәҗбүри БДИ бирүне уйлап тапканнан соң математика укытучылары өчен яңа тормыш башланды. Соңгы 4 елда өч сыйныфны чыгардым. Нәтиҗәләр яхшы булса да, балалар,укытучылар өчен күңел әрни. Күпме сабырлык, көч таләп ителә укытучыдан нинди дә булса нәтиҗәгә ирешү өчен. Гаиләңне онытып, ял көннәреңне дә укучылар янында булырга туры килә. Укырга кергәндә БДИ нәтиҗәләре белән бәхетеңне сынап карау мөмкинлеге булу миңа охшый билгеле. Тик шулай да, 11 ел эчендә без балаларны намуслы, ышанычлы итеп тәрбияли алмыйбыз булып чыга.
Имтихан вакытында кемнәр генә күзәтми аларны?! Чыгарылыш сыйныф укучылары арасында кайберләренең бернигә дә исе китми, ә кайберләре үзләрен тиз генә кулга ала алмыйлар.
Моннан кырык ел элек бала өчен укытучының Һәр сүзе яңалык булса, бүген хөрмәт, ышаныч казану өчен укытучы көн-төн укырга, белемен арттырырга мәҗбүр. Бүгенге авыл баласы шәһәрдәге яшьтәшләреннән берни белән дә аерылып тормый. Интернет челтәре үзенең уңай һәм тискәре йогынтысын авыл баласына да ясамыйча калмый бүген. Укучы күңеленә тәрбия орлыкларын дөрес итеп сала белү авыл укытучысыннан зур осталык сорый.
Бүгенгедәй хәтеремдә, энекәшем белән әниемнең бер өем дәфтәрләрен “тикшереп”, кызыл төстәге ручка белән сызгалап куйган идек. Әнигә булышабыз да, ул безгә озак итеп әкият сөйли янәсе. Дәфтәрләрне карагач исе китте аның. Ачуланмады. “Рәхмәт, балалар”, дип, безне кочаклап елады. Мин аны үзем укытучы булгач кына аңладым...
Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа
Яңалыклар битенә керегез
Комментарийлар