Логотип Магариф уку
Цитата:

Замана белән бергә атлыйк!

Алсу Фаит кызы Әюпова, Зәй районы Кадер урта мәктәбенең татар теле һәм әдәбияты укытучысы. Эш стажы – 19 ел. Бу тормышта минем адымым нык,Укытучы минем һөнәрем.Бар көчемне, талантымны биреп,Балалар, д...

Алсу Фаит кызы Әюпова, Зәй районы Кадер урта мәктәбенең татар теле һәм әдәбияты укытучысы. Эш стажы – 19 ел. 



Бу тормышта минем адымым нык,


Укытучы минем һөнәрем.


Бар көчемне, талантымны биреп,


Балалар, дип уза көннәрем.


Кешелек тарихында яңа заман: компьютер, интернет... Тормышыбыз күпкә үзгәрде. Авылда да өй саен – интернет. Ә балаларга һәм яшүсмерләргә интернет дөньясы буйлап барырга кем дөрес юлны күрсәтер? Секунд саен килә торган мәгълүматны кем эшкәртеп, кирәклесен сайлап алырга өйрәтер? Әлбәттә, укытучы. Әйе, авыл укытучысы да шәһәр укытучысы артыннан калышмаска тырыша, ягъни замана белән бергә атлый.


Авыл укытучысы шәһәр укытучысына караганда начаррак белем бирә дигән гыйбарә – киң таралган стереотип. Ә чынлыкта, авыл мәктәбе укытучылары да, хуҗалык мәшәкатьләре булуга карамастан, заманча һәм сыйфатлы белем бирүләре белән аерылып торалар. Авыл укытучысы да –мәдәни, белем һәм зыялылык ягыннан төрле яклап формалашкан шәхес. Үзенең традицияләре белән аерылып торган авыл мәктәбе укучылардан җәмгыятькә кирәкле кешеләр чыгарачагына шик юк.


Авыл мәктәбендә белем бирүнең бер үзенчәлеге – аралашу мохите тар булу, информация алу каналларының азмы-күпме чикләнгән булуы. Әлеге ситуациядән тәрбия һәм белем бирүдә генә түгел, ә социаль һәм мәдәни яктан баланың шәхесенә тәэсир итүче дәрестән тыш чаралар коткарып кала.


Авыл мәктәбендә белем бирү процессы шәһәрнекеннән күпкә үзенчәлекле булуы белән аерыла. Иң мөһим үзенчәлек: авыл мәктәпләрендә балалар саны аз булу. Икенчесе: бер укытучы берничә дисциплина буенча укытырга мәҗбүр. Шуңа күрә берничә дисциплинаны укытуның эчтәлеген һәм методикасын белү авыл мәктәбе укытучысының эшендә төп профессиональ таләп булып тора. Шулай да классларда балаларның аз булуы практик эштә шәхескә юнәлдерелгән белем бирү идеяләрен тормышка ашырырга, индивидуаль яктан якын килергә мөмкинлек бирә. Авыл мәктәпләрен мәгълүматлаштыру шулай ук үз эшен эшли. Бер дәрескә 2-3 тапкыр артыграк мәгълүмат бирү белем бирү процессында укучы өчен дә кызыклы һәм укытучы өчен дә мәгълүмати яктан бай дәрес була. Бу - практик эшләр өчен вакытны исраф итмәскә һәм укуны тормышка якынайту максатыннан бик уңай алым. Мин, мәсәлән, татар теле һәм әдәбияты дәресләрендә еш кына төрле мәгълүмат чыганакларыннан мисаллар китерәм. Мәгълүматлар белән эштә нәтиҗәлелекне куллану һәр укытучы уңышының ышанычлы терәге булып торыр, дип уйлыйсы килә. Укытучы киләчәктә укучыларының үсеш дәрәҗәсе иң югары ноктасында булуларына, мәктәптән чыгып киткәндә, үзләрен замана белән бергә атлап баручы кешеләр кебек хис итеп яшәүләренә омтылырга тиеш. Белем бирүдә уңышка ирешү өчен үзара мөнәсәбәтләр дә иң мөһим алшарт булып торалар.Укытучы һәм укучы белем бирү процессында бер-берсенә иптәш булырга, укытучы үзен укучыдан начар күрсәтәм дип, куркып калырга тиеш түгел.


Сүземне йомгаклап, шуны әйтәсем килә: хәзер бик тә зур тизлектә алга бара торган, алга хәрәкәт итә торган вакыт. Шуннан чыгып, укытучыга, башка барлык профессиональ сыйфатларга өстәп, үзендә конкурентлык сәләте булдырырга кирәк. Авыл укытучылары коллективы – бердәм гаилә, андагы һәр укытучы - ул универсаль укытучы, күп профильле профессионал. Шуның өчен, минем фикеремчә, укытучыларның профессиональ стандартында авыл укытучылары эшенең специфик үзенчәлекләре исәпкә алынсын иде. Авыл мәктәбе педагогының профессиональ эшчәнлегеннән безнең балаларыбызның киләчәге төзелә. Без – укытучылар – укучыларыбызның һәрберсен Кеше итеп тәрбияләү өчен аларга үзебезнең тәҗрибәбезне һәм белемебезне бирәбез һәм бирәчәкбез.


Язмага реакция белдерегез

0

0

0

0

0

Реакция язылган инде

Комментарийлар

3

  • аватар Без имени

    0

    0

    Алсу Фаитовна! Сезнең фикерләрегез белән тулысынча килешәм мин. Алга таба да уңышлар Сезгә. Безнең мәктәптә балаларның телен белүче, аларны яратучы укытучы барлыгына мин сөенәм. Автор: Лариса

    • аватар Без имени

      0

      0

      Бик матур, тирән мәгънәле сүзләр язгансыз, Алсу Фаитовна! Эшегездә уңышлар гына юлдаш булсын! Автор: Рушания

      • аватар Без имени

        0

        0

        Матур, тирән мәгънәле сүзләр?! Бу - ПЛАГИАТ. Интернеттагы эш оста итеп татар теленә тәрҗемә ителгән! Автор: Фәридә

        Яшь педагогларга — тәҗрибә, ә өлкәннәренә хәрәкәт теләр идем

        Гөлназ Наил кызы ХӘСӘНОВА, Буа районы Аксу урта мәктәбенең башлангыч сыйныф укытучысы. Эш стажы – 15 ел. Нинди соң ул заман укытучысы? Бу сорауга бертөрле генә җавап биреп булмый. Замана укытучысы - у...

        Гөлназ Наил кызы ХӘСӘНОВА, Буа районы Аксу урта мәктәбенең башлангыч сыйныф укытучысы. Эш стажы – 15 ел. 

        Нинди соң ул заман укытучысы? Бу сорауга бертөрле генә җавап биреп булмый. Замана укытучысы - ул яңалыкка омтылучы, бала психологиясен һәм үсеш үзенчәлекләрен оста тоемлаучы, үз фәнен тирән белүче укытучы. Замана укытучысы һәрвакыт иҗади эзләнүдә. Минемчә, һәр укытучы үзенең дәресенә зур әзерлек, яңалыклар белән керергә тиеш. Хәзер бит искечә генә укытып булмый. Гел укырга, эзләнергә, яңалыкка омтылырга кирәк. Үзеңнең фәнең буенча кабул иткән яңалыкларны түкми-чәчми балаларга җиткерү – бу безнең төп бурычыбыз. Соңгы елларда уку-укытуда шактый гына үзгәрешләр күзәтелә. Традицион укыту белән янәшә яңа технологияләр, инновацион дәресләр үтеп керде. Бу шулай булырга тиеш тә иде, чөнки укыту бер урында таптанып тора алмый.


        Минемчә, хәзерге заман укытучыларына сабырлык, тугрылыклылык һәм еш кына рухи үсеш җитешми, ягъни алар үз фәннәрен укытуда яңалыклар эзләми һәм башкаларны да кызыктыра белми. Дисциплина урнаштыруның төп коралын тавыш күтәрүдә генә күрәләр. Ә яшь укытучыларга тотнаклылык җитешми. Бер сүз белән әйткәндә, яшь педагогларга — тәҗрибә, ә өлкәннәренә хәрәкәт теләр идем. Әмма иң мөһиме: укытучылар үз фәнен яратырга һәм укучыларда да аңа карата кызыксыну уятырга омтылырга тиешләр.


        Замана укытучысы өчен иң кирәкле сыйфатлар — минемчә, түбәндәгеләр: үз фәнен су кебек эчү, түземлелек, күңелеңдәге бар нәрсәне чыгарып салмау, намуслы булу, балалар күңеленә юл таба алу, гадел һәм сабыр булу, башкаларны аңлау, таләпчән һәм әдәп кагыйдәләрен нык саклау, үз һөнәренең остасы булу һәм балаларны ярату. Ул укучыларны гына өйрәтми, ә үзе дә алардан өйрәнергә сәләтле. Әгәр дә укытучы һөнәрен сайлаган яшь белгеч шундый сыйфатлар җыелмасына ия булса, ул һөнәрнең нигезен сала һәм аннан өметле укытучы чыгар дигән ышаныч бар. Эшли башлагач, алган белемнәре белән генә чикләнеп яшәргә тиеш түгел чын укытучы. Уздырган әңгәмәләре, биргән һәр дәресе кызыклы булсын, балаларны мавыктыргыч мәгълүматлар биреп шатландырсын өчен ул көн дә үз белемен күтәрү өстендә эшләргә, тормыш казанында кайнарга тиеш. Белеме аз, укырга яратмаучы, белемен баетмаган укытучы үз укучыларын да күп нәрсәгә өйрәтә алмый, дип саныйм. Тар карашлы укытучы үзе кебек тар фикерле укучы гына тәрбияләп чыгара алачак. Димәк, укытучы гомере буена үзлегеннән укып белемен арттырырга, үз өстендә эшләргә, ягъни эзләнүчән булырга тиеш.


        Әлбәттә, укытучы хезмәте авыр. Әмма шул ук вакытта кызыклы да, мавыктыргыч та. Ул чиктән тыш күп иҗат мөмкинлекләре бирә. Укытучы булу кыен, әмма мөмкин. Иң мөһиме: укытучы бәхетле булу серләренә өйрәтергә тиеш, югыйсә, үзе бәхетсез булган укытучы беркайчан да бәхетле укучылар тәрбияли алмаячак. Бәхетле педагогның укучылары мәктәптә рухи канәгатьләнү хисләре кичерә, алар гел хәрәкәттә, иҗат итә, үзләрен яратканнарын һәм аларга изгелек кенә теләгәннәрен тоеп яши. Безнең һәркайсыбыз күңел җылысын, ярату хисен башкаларга бирә ала. Шуңа күрә, укытучы, кояш кебек, күбрәк елмаерга тиеш. Укытучы эш юлында ниндидер биеклекләргә ирешим дисә, “үз эшеңә мәхәббәт + иҗади күтәренкелек + компетентлык + алдан күрүчәнлек” формуласын закон итеп тотарга тиеш. Ә уңышка ирешүнең төп формуласы — танылу, ягъни куйган хезмәтеңнең нәтиҗәсен укучыларыңның, ата-аналарның, әйләнә-тирәдәгеләрнең күзләрендә очкыннар итеп күрү шатлыгы ул. Хәзерге заман укытучысы беркайчан да ирешелгәннәргә генә канәгатьләнеп калырга тиеш түгел, ул һәрвакыт алга карарга, заман белән бер сафта барып, гел эзләнеп яшәргә тиеш. Хәзерге чорда нинди генә технологияләр куллансак та, гаиләдә, мәктәптә бала тәрбияләүгә игътибарны көчәйтмичә, уңышка ирешә алмаячакбыз.

        Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа

        Яңалыклар битенә керегез
        БАШКА ЯЗМАЛАР

        Ишетми калмагыз

        Аудиоязмалар

        • Гильм Камай

        • Җәлилнең якын дусты

        • Ирек Нигъмәти - "Кояш сүнде ул йортта"

        • Ләйлә Минһаҗева - "Милләтебезгә тугры, буыннарга үрнәк шәхес"


        ТӘКЪДИМ ИТӘБЕЗ