Милли көрәштә буыннар аша сакланган кыюлык һәм каһарманлык яши

Бөек каһарман, талантлы шагыйрь һәм олуг шәхес - Муса Җәлил!
25 ел дәвамында татарлар штабы аның исемен зур ихтирам белән искә ала. Дистәләгән еллар бирле оешма вәкилләре М.Җәлилнең кызы – Россиянең атказанган мәдәният хезмәткәре Чулпан Җәлилова белән дуслыкны саклап килә. Күптән түгел аның 80 яшьлек юбилее булуы да зур игътибарга лаек.
Штаб үткәргән хәтер кичәләренә Чулпан ханым инде алты мәртәбә кунак булып килгән, һәр шундый очрашудан бик канәгать калган. Татарлар штабы оешмасы ел саен М.Җәлилгә багышланган хәтер кичәләрен уздыра, Мәскәүдәге һәйкәленә чәчәкләр куюны оештыра. Шагырьнең һәйкәле 2008 елда мәктәп территориясендә тантаналы рәвештә ачылган. Татарлар штабы бу һәйкәлнең скульпторы, Россиянең Рәссамнар союзы вәкиле Евгений Шишков белән әңгәмә нигезендә кызыклы фильм да чыгарган.
Ни өчен штаб М.Җәлил хатирәсенә карата шундый якын караш булдырган дигәндә, моның сәбәбе Бөек Ватан сугышына барып тоташа. М.Җәлил ачы сугышта катнашып кына калмаган, ул фашистларга каршы каһарманнарча көрәшкән һәм иң беренче чиратта үз шигырьләре, иҗаты белән аларга каршы чыккан. Сугыш елларында булган күп вакыйгаларны, дөрес мәгълүматларны без аның танылган “Моабит дәфтәре”ннән укып беләбез.
Шул юнәлештә штаб тарафыннан тагын бер бик зур эш башкарылды. Оешма рәисе Рөстәм Ямалиев җитәкчелегендә өч ел дәвамында эзләнү эшләре алып барылды һәм нәтиҗәдә сугышта катнашкан 100 дән артык ветеран табылды. Аларның һәммәсе белән танышу-аралашу процессында сугышның авыр еллары хакында бик күп мәгълүматлар ачылды. Р.Ямалиев үзе өчен барлык белгәннәрне яшь буыннарга түкми-чәчми җиткерүне максат итеп куйган. Белгәнебезчә, Көнбатыш ММЧлары тарафыннан Бөек Ватан сугышы һәм совет солдатлары турында еш кына ялган мәгълүматлар сөйләнә. Шул ялган мәгълүматларны кире кагу өчен, сугыш фронтында катнашкан һәм тумышлары белән төрле милләттән чыккан совет солдатларының – бүгенге көндә ветераннарның хатирәләре безнең ил тарихында булган авыр вакыйгаларны ачыкларга, чын дөреслекне белергә ярдәм итә. Бу истәлекле хатирәләрнең кыйммәте әйтеп бетергесез! Алар фашизмның никадәр явыз күренеш булганын һәм хәзерге көндә аны булдырмас өчен барыбызга да тырышырга кирәклеген ачык күрсәтә.

Бүгенге көн татар һәм башкорт көрәшчеләре Муса Җәлил исемен аеруча горурлык белән искә ала. Безнең халык хатирәсендә ул кыю солдат, чын каһарман һәм искиткеч талантлы шагыйрь булып мәңге сакланыр!
Ел саен Татарстан Республикасының төрле шәһәрләрендә яшәүче көрәшчеләр һәм бу спортны яратучылар өчен Муса Җәлил исемендәге Көрәш турнирлары уздырыла. Әлеге турнирга “Ватаным Татарстан” редакциясе нигез салган. Ни өчен көрәш турниры М.Җәлил исемен йөртә һәм “Ватаным Татарстан” газетасының моңа ни катнашы бар, дисәгез. Димәк сез М.Җәлилне сугышта катнашкан солдат һәм танылган шагыйрь буларак кына беләсез. Аның талантлы публицист булганын һәм үз вакытында “Ватаным Татарстан” газетасының редакциясендә журналист булып эшләгәнен белмичә калгансыз.
Бүгенге көндә Муса Җәлил исемендәге татар-башкорт милли көрәш ярышлары республика күләмендә үтә. Әлеге турнир беренче тапкыр инде ярты гасыр элек, ә төгәлрәге 1956 елда “Ватаным Татарстан” газетасы тарафыннан оештырылган.
Республика батырлары бу ярышка зур тырышлык куеп әзерләнәләр, чөнки М.Җәлил исемендәге турнир үз тарихы һәм матур гадәтләре булган иң дәрәҗәле ярышларның берсе булып санала. Шунлыктан биредә республика көрәшчеләре генә түгел, ә Россиянең башка төбәкләреннән килгән спортсменнар да катнаша. Хәзерге вакытта Мәскәүдәге көрәш ярышлары татар-башкорт көрәш кагыйдәләреннән бераз аерылып тора, чөнки алар Түбән Новгород шәһәрендәге үзенчәлекләр белән формалашкан. Шунлыктан милли көрәш ярышларын тиздән ике төрле юнәлеш буенча алып бару планлаштырыла.
М.Җәлил исемендәге көрәш турнирыннан тыш, республиканың Түбән Кама шәһәрендә дә бик популяр көрәш ярышлары уза. Бу турнирлар танылган көрәшче, талантлы спортсмен, Россия чемпионатларының җиңүчесе Данил Галиев исемен йөртә.
Түбән Кама шәһәрендә әлеге ярышлар Бөтендөнья татарлар конгрессының Нижнекамск бүлеге җитәкчесе Рөстәм Ганиев ярдәме белән оештырыла. Ул татар-башкорт милли көрәш спортын яшәтү һәм популярлаштыруга мөһим өлеш керткән кеше буларак зур ихтирамга лаек.

Ләкин булган кимчелекләрне дә әйтеп китмичә булмый. Бүгенге көндә Татарстан Республикасының кайбер район башлыклары милли көрәшнең әһәмиятен, аның татар халкының гореф-гадәтләрен саклап калуда зур роль уйнавын аңлап бетермиләр. Кызганычка каршы, андый районнарда көрәш командалары бөтенләй юк, аларны булдыру өчен кирәкле чаралар да оештырылмаган. Бу күренеш, әлбәттә , борчылдыра һәм үзгәреш таләп итә! Чөнки яшь буынның кәефе, холкы, уй-ниятләре һәм киләчәккә омтылышлары гаиләдән тыш җәмгыятьтәге мохит аша тәрбияләнә. Көрәш спорты белән шөгыльләнүче яшь егетләр физик яктан чыныга, психик яктан да нык була һәм профессиональ осталар ярдәме белән кыю, җитез, кешелекле итеп тәрбияләнә.
Көрәш спортында килеп чыга торган авырлыкларга карамыйча, бүгенге көндә татар-башкорт көрәшенең дәрәҗәсе сизелерлек үсте. Алга таба аның популярлыгы тагын да күбәер дип ышанабыз. Татар-башкорт Көрәш спорты федерациясенең Президенты Марат Әхмәтовка аеруча зур рәхмәтебезне җиткерәбез!

Татар-башкорт милли көрәш спорты халык мәдәниятенең һәм гореф-гадәтләренең формалашуында  аерым бер урынны алып тора. Татарлар штабы туган телнең сакланып калуы һәм аның киләчәк буыннарга барып җитүе өчен нинди зур тырышлык куя, килеп чыгучы киртәләрне җиңеп чыга һәм үз идеологиясе өчен ничек итеп көрәшә, шул рәвешле безгә милли көрәш традицияләрен дә саклап калырга кирәк!

Лилия Галимова