Үзенчәлекле сәяхәтне Ислам динен кабул итүгә 1000 ел исемендәге Казан югары мөселман мәдрәсәсе ректоры Ильяс хәзрәт Җиһаншин үткәрде. Хәзрәт иң элек яшьләрне зиратка керү әдәбе белән таныштырды: «Мөселман кешесе тиешле итеп киенгән һәм тәһарәтле, госелле булырга тиеш», – диде. «Яңа исем» егет-кызлары, әлбәттә, кая барасыларын алдан ук белеп килгәннәр иде. Тымызык кына яңгыр явып тора, тамчылар белән сары өрәңге яфраклары шыбырдап коела. Күңелдә шигырь, әдәбият... Килеп керешкә үк, Хәсән Туфан кабере янына тукталды каләм тибрәтүчеләр. Әле җәй көне генә Зөя утравында шагыйрьнең сәяси тоткын буларак утырган төрмә камерасын искә алдылар. «Агыла да болыт агыла...»

Лаборатория остазы Ләбиб Лерон балалар язучысы Әминә Бикчәнтәева белән шагыйрь Нури Арслановларның янәшә җирләнүенә игътибар итә: «Аерылышкан булсалар да, шулай туры килгән, ахирәттә бергә, – ди. – Алар артында гына арабыздан яшьли фаҗигале китеп барган Фаил Шәфигуллин ята... Ә Сара Садыйкова янына 1979 елда интервьюга барган идем, 4 сәгать аралаштык...» Бирегә җирләнгән һәр әдип янында аның турында истәлекләр, әсәрләреннән өзекләр искә алына. Шиһаб хәзрәт Мәрҗани кабере янында дога кылабыз. Тукай янында фотога төшәбез. Яңгыр туктаган кебек, ә сары яфраклар шыбырдап коелуын дәвам итә. 

«Татар зиратына беренче баруым, – ди «Яңа исем» әдәби мәктәбендә Ләбиб Лерон шәкерте Ихтыяр Кыямов. – Милләтебезнең иң атаклы шәхесләрен барлаган бу каберстан үзе бер энциклопедия булып тоелды миңа. Һичшиксез, тагын бер мәртәбә барып кайтырга исәп тотам». Аның фикерен Рөстәм Галиуллин шәкерте Гөлинә Фәрхуллина да күтәреп ала: «Хәзер кайсы язучының кабере якынча кайда урнашканын белгәч, мин үзем генә барып, уйланып килә алам».

Аралашу Ислам динен кабул итүгә 1000 ел исемендәге Казан югары мөселман мәдрәсәсендә дәвам итә. Андагы музей белән танышабыз, мәдрәсә шәкертләре укуында шигырьләр тыңлыйбыз. «Ильяс хәзрәт күрсәткән Сталин китабы эчендәге Коръән кулъязмасы – бу сәяхәттән хәтеремдә иң уелып калганы булгандыр. Әби-бабайлар нинди зирәк булган, дин тыелган заманда да иң сакраль әйберләрне саклый белгәннәр. Шушы бер китап – үзе үк нинди зур тәрбия чарасы!» – дип хисләре белән уртаклашты Ландыш Әбүдәрова шәкерте Мәрьям Ибраһимова.

Остазларыбыз – Татарстанның халык язучысы Вахит Имамов, Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты, «Безнең мирас» журналы баш мөхәррире Ләбиб Лерон, «Казан утлары» журналы баш мөхәррире Рөстәм Галиуллиннар татарлар эзеннән Россия буйлап әдәби сәфәрләре турында сөйлиләр – гаҗәеп мәгълүматлар! «Яңа исем» әдәби мәктәбенең дә максаты – башлап язучыларга татар тарихы, милләт язмышы турында күңел кылларын тибрәтерлек иҗади оеткы салу ич. Аралашулар, остаз дәресләре ярдәмендә туган яңа әсәрләр ел азагына кадәр Татарстан китап нәшриятында җыентык булып басылып чыгачак. Беренче альманах инде басмага әзерләнде.

Исегезгә төшерәбез, «Яңа исем» әдәби лабораториясен Татарстан Рәисе каршындагы Татар телен һәм Татарстанда яшәүче халыклар вәкилләренең туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе ярдәме белән «Татмедиа» АҖ тормышка ашыра. Проект икенче ел гамәлдә. Быел ул «Казан утлары» журналы каршында эшли. Анда 60 лап яшь язучы катнашырга теләк белдерде. 15 ләбе актив иҗат итә. Алар белән алты остаз: Галимҗан Гыйльманов, Рифат Сәлах, Лилия Гыйбадуллина, Рөстәм Галиуллин, Ландыш Әбүдәрова, Ләбиб Лерон кебек язучыларыбыз шәхсән шөгыльләнә. Моңарчы Зөя утравында сәфәрдә булдылар, Татарстанның халык шагыйре Равил Фәйзуллин белән бергә аның туган ягына Балык Бистәсенә кайттылар, шагыйрь Сибгат Хәким туган Әтнә төбәге белән таныштылар, Арчада – Мөхәммәт Мәһдиев каберен зиярәт кылдылар.

Проект ел азагында яңа әсәрләрдән әзерләнгән әдәби перформанс тамашасы белән тәмамланачак. Әлбәттә, актив язучыларны бүләкләр дә көтә. Бу хакта «Яңа исем» проекты кураторы, «Мәгариф» журналы баш мөхәррире Гөлүсә Закирова хәбәр итә. 

Автор фотолары