Ерактагы якты йолдыз

РФ Президенты премиясе лауреаты, «Алтын маска», «Браво» премияләре иясе, уннарча халыкара конкурслар призёры Венера  Фәрит кызы Гимадиева күптән түгел генә Татарстанның Г. Тукай исемендәге филармониясе концертлар залында А. И. Шутиков җитәкчелегендәге Халык уен кораллары оркестры белән бердәнбер концертын бирде. Аягүрә баскан зал аны 15 – 20 минутлап сәхнәдән җибәрми торды. Татарстанда Венераны белсә, менә шулай шашып-шашып опера яратучылар гына беләдер. Ә Европа аны белә, ярата һәм аның музыка тәнкыйтьчеләре «чын итальян тавышы» дип атаган лирик колоратуралы сопраносына миллионнарча тамашачы биһуш.

Бүгенге көндә Венера Гимадиева төп партияләрне башкарган сәхнәләрдән чыгып, Россия, Европа илләренең башкалаларын һәм иң эре шәһәрләрен искә төшерергә була: Лючия (Лючия ди Ламмермур), Джильда (Риголетто) – Санкт-Петербург, Виолетта (Травиата), Донна Анна (Дон Жуан» – Лондон, Лючия ( Лючия ди Ламмермур) – Париж, Джульетта ( Монтекки и Капулетти), Амина (Сомнамбула), – Берлин, Эльвира (Пуритане)– Мадрид, Снегурочка (Снегурочка) – Мәскәү…

Венера – үзебезчә әйтсәк, Таң йолдызы Чулпанның опера күгенә күтәрелү юлы нинди булган?

ОСТАЗЛАРНЫҢ ҖЫЛЫ КУЛЫ

Без аның белән Ял паркы уртасындагы «Лето» кафесында очрашкач, әңгәмәгә шул яклап якын килергә булдым, чөнки ул әле яңа гына шушы урында әнисе Фәүзия һәм энесе Эльдар белән сөйләшеп утырган. «Син музыкаль гаиләдә үскәнсеңдер», – дип фараз итүемә каршы Венера: «Минем әни дә, әти дә музыка кешеләре түгел. Әнием Фәүзия Әхтәмовна Гатина – математика укытучысы, әтием Фәрит Үзбәк улы Гимадиев – хәрби кеше», – дип, мине баштан ук аптырарга мәҗбүр итте. Аның икенче җөмләсе тагын да гаҗәбрәк булып чыкты: «Мин бит сабый чактан әледән-әле әби белән бабай гаиләсендә яшәдем». Табигатьне алдый алмыйсың шул! Бабасы Әхтәм нота белмәсә дә, гармунда гына түгел, фортепьянода да уйнаган, әбисе Роза, аңа кушылып, моңлы тавышы белән җырлаган. Әби белән бабай, Дәрвишләр бистәсендәге музыка мәктәбенә биреп, оныкларына музыка дөньясына юл ачканнар.

–Восстание урамындагы Галимҗан Ибраһимов исемендәге татар гимназиясеннән китеп, Йошкар-Олада, әни укыта торган мәктәптә укый башлагач та, музыка мәктәбенә йөрдем.11– 13 яшьләрдә Йошкар-Олада да, Казанда да татарча балалар концертларында катнаша идем. Беренче зур чыгышым «Сандугач-97» бәйгесендә булды. Миңа, гаилә хәлләре аркасында, алты гомуми белем мәктәбе алмаштырырга туры килде, – дип, Венера шактый борчулы узган балалык чорын искә төшереп алды.

Бәхетенә, музыкага сәләте эчтән бәреп торган сөйкемле кызны остазлары күздән яздырмый. Казанның П. И. Чайковский исемендәге 1 нче музыка мәктәбен тәмамлаганда, шул күчеп йөрүләр аркасында, аның кулында тулы булмаган урта белем турында таныклыгы да булмый әле. Мәктәпнең завучы Резеда Шәүкәтовна кызны, экстерн рәвештә 9 нчы сыйныф имтиханнарын тапшыртып, документ алырга мәҗбүр итә һәм, җитәкләп диярлек, Ильяс Әүхәдиев исемендәге музыка училищесына озата.

 Хәзер анда үзен вокал бүлегенә алмауларына үкенече юк Венераның. Аның белән бер чорда Евгений Нестеров кул астындагы хор дирижёрлыгы бүлегендә чын-чынлап сәләтле егет һәм кызлар укыган. Айгөл Хәйри эстрада җырчысы булып китсә, бүгенге көндә Альбина Шаһиморатова Петербургның Мария опера театрында, ә Алексей Тихомиров «Санктъ-Петербургъ Опера»да җырлыйлар. Вокал укытучысы – тавыш кую буенча белгеч Сәгыйрова Наилә Мингалиевна яраткан укучысы Венераны консерваториягә вокал бүлегенә керү өчен әзерли. Ләкин язмышның чираттагы шаяруы димичә, нәрсә дисең– булачак опера йолдызын ул бүлеккә кабул итмиләр.

– Мин Казан консерваториясенең хор дирижёрлыгы бүлегендә бер елымны югалттым, – дип искә алды Венера, ул чорны хисләрсез генә. Ә менә Санкт-Петербургның Римский-Корсаков исемендәге консерваториясендә укыган биш ел – Казан кызы өчен «алтын чор». «Вокал кафедрасы мөдире Ирина Петровна Богачёва студентларны фәкать талант буенча гына бәяли иде. Мин үземнең алдагы җиңүләрем өчен аңа һәм педагогым Светлана Владимировна Горенковага бурычлы», – тормышта күп каршылыкларны үз сәләте белән җиңеп барган Венера бүгенге көндә дә әлеге остазларына рәхмәтле. 4 нче курста укыганда, кызны «Cанктъ-Петербургъ Опера»ның сәнгать җитәкчесе, режиссёр Юрий Александров күреп, үз театрына чакыра. Менә шулай 24 яшендә иң катлаулы партияләренең берсе– «Лючия ди Ламмермур» операсында (Доницетти) Лючия партиясен җырлаган Венера Гимадиеваның сәхнә йолдызы кабына.

ЧЫН ИТАЛЬЯН ТАВЫШЫ

– Венера, үзенең бенефисында Джильда («Риголетто») партиясен җырлап, лирик колоратуралы сопрано тавышын бөтен матурлыгы белән яңгырата алды. Ул искитмәле камил тавыш иде,– дип искә алды Казан консерваториясе профессоры, Россиянең һәм Татарстанның халык артисткасы Зилә Сөнгатуллина якташыбыз-
ның «Cанктъ-Петербургъ Опера»дагы беренче мөстәкыйль чыгышын.

2010 елда Венера Гимадиеваны Мәскәүнең Зур опера театрында ачылган Яшьләр программасына кабул итеп, ул тәмамлануга, театрның солисткасы итеп алалар. Ул елларда якташыбыз әйтерсең уңыш энҗеләре астында коена. Аңа дөньяның барлык биек сәхнәләре ачык, опера сәнгатендәге барлык конкурсларга, фестивальләргә аны чакыралар. Аның партнёрлары арасында Хуан Диего, Роберто Аланья, Хосе Каррерас кебек бөек җырчыларны күрергә мөмкин. Ун ел эчендә Венера Гимадиеваның сигез премия алуын яки дипломант һәм призёр булуын гына әйтеп китик тә арадан берсенә аерым тукталыйк. 2014 елда Бөекбританиядә узган Гайндборн фестивалендә Венераның «Травиата» операсында Виолетта партиясен башкаруы дөнья аренасындагы дебют буларак кабул ителә.

«Искиткеч көчле харизмага ия бу җырчыдан күзне алып булмый, аның дулкынландыргыч нур белән өретелгән талгын тавышының һәр нотасын көтеп аласың. Күңел кылларын тиб-рәтә торган онытылмаслык дебют...» – дип бәяли әлеге вакыйганы Лондонның музыка тәнкыйтьчесе. Үзебезнең Россия журналистлары игътибарыннан да төшми якташыбыз. «Кармен» (Бизе) операсыннан соң «Венера Гимадиеваның Микаэласы нәфис тавышы һәм мәктәп укучысыныкы кебек тыйнаклыгы белән тамашачы күңелен яулап ала», – дип яза ТАСС. «Коммерсантъ» газетасы исә «Венераның тавышы чын итальян тавышы» дип билгеләп үтә.

Венера үзе:

–Опера җырчылары һәр әсәрне ул язылган телдә – итальян, инглиз, немец телләрендә җырлый. Тик бу – барыбыз да ул телләрдә иркен сөйләшәбез, дигән сүз түгел. Миңа, мәсәлән, телне шомарту өчен әледән-әле остазым янына Италиягә –коуч тренингка очарга туры килә, – дип сөйли.– Ә вокал буенча укытучым ул – минем каенанам Вера Николаевна. Музыкантлар гаиләсенә барып керүемне бәхет саныйм.

Венераның ире пианист Павел Небольсин берничә буын музыкантлар нәселеннән. Аның бабасы Мәскәүнең Зур опера театры оркестры белән дирижёрлык иткән. Хәзер аның эшен әтисе Василий дәвам итә. Павел үзе дә, Анна Нетребко һәм башка күренекле опера җырчыларының аккомпаниаторы буларак, дөньяның иң мәртәбәле сәхнәләрендә уйный.

Мәкаләнең дәвамын «Гаилә һәм мәктәп» журналының гыйнвар санында укый аласыз.

Илсөяр ГАЗИЗОВА

Фотолар Венера Гимадиева архивыннан