ЯЗМАЛАР
-
Гөлнара Гарипова: «Көчле белгечләр Арчада әзерләнә»
Күп кенә танылган шәхесләргә канат куйган Габдулла Тукай исемендәге Арча педагогика көллияте быел 95 еллыгын билгеләп үтә. Бүгенге вазгыятькә карамастан, республикабызны милли кадрлар белән тәэмин итүче уку йортына керүчеләр саны елдан-ел арта гына. 2013 елда биредә 439 студент укыса, бүгенге көндә 950 студент белем ала. Көллият директоры – Татарстан Республикасының атказанган укытучысы Гөлнара Фидаил кызы Гарипова белән әңгәмәбез дә нәкъ менә милли кадрлар әзерләүдәге уңышлары, аларның эш тәҗрибәсе һәм бүгенге яңалыклары хакында.
-
Дога ятлау күнекмәсе
Әби-бабасы белән кечкенәдән сүрәләр ятлаган бала иртәме-соңмы Коръәнне өйрәнүгә тартыла инде. Догаларны күңелгә сеңдерүнең иң җайлы ысулларын сезгә дә киңәш итәбез.
-
Раушания Шәфигуллина: «Әти китап дөньясына алып керде»
Үзенең юмористик әсәрләре белән халык тормышын яктырткан язучы, укучыларда уңай фикер тудырган, матур хатирәләр калдырган Фаил Шәфигуллинны бүген дә юксынып искә алалар. Аның затлы, нечкә юморы җитми, диләр. Болгар ислам академиясендәге «Ислам мирасы үзәге»нең өлкән фәнни хезмәткәре, филология фәннәре кандидаты Раушания Шәфигуллина үзләренең нәсел хасиятләре белән таныштырды.
-
«Сәлам!» – телне заманча укыту дәреслеге
«Сәлам» дәреслеге Мәгариф һәм фән министрлыгы заказы белән 2016 елдан Мәгарифне үстерү институтында (ТР МҮИ) оешкан проект офисында әзерләнгән. Быелгы уку елында аның буенча укыган балаларның беренче чыгарылышы көтелә. Әлеге дәреслекнең чишмә башында торучы, Казанның 30 нчы урта мәктәбе директоры, филология фәннәре кандидаты Рөстәм Бәхтиев белән шул хакта cөйләшәбез.
-
Вилдановлар остаханәсе
Җәлил Вилданов – белгечлеге буенча агач остасы (краснодеревщик). 30 елдан артык агачтан милли бизәкләр кертеп, йорт җиһазлары, сәнгать әсәре дәрәҗәсенә җиткән сандыклар ясаучы оста буларак танылган. Улы Фәнил – үзешчән музыкант,өйрәнүче, мультиинструменталист. Соңгы елларда алар төрки музыка уен кораллары да ясый башладылар.
-
Әбүгалисина мәгарәсендә
Казанның нәкъ уртасында Әбүгалисина мәгарәсенә тиң урын бар. Казан федераль университеты Н.И. Лобачевский исемендәге фәнни китапханәсенең кулъязмалар һәм сирәк китаплар бүлеге урнашкан бина ул. Әлеге бүлек башка китапханәләргә охшамаган. Анда килеп керүгә, күңелне үзгә бер рух биләп ала. Затлы, тарихи, гаять киң күләмле гыйлемнәрне сыйдырган урын. Әнә бит бүлеккә күтәрелә торган баскычлары да нинди мәгърур аның! Әлеге баскычлардан кемнәр генә гыйлем үренә атламагандыр. Укучы хозурына шул бүлекнең җитәкчесе Энҗе Сабирова белән әңгәмәне тәкъдим итәбез.
-
Музыкаль тәрбия – мөһим тәрбия
Татар сәнгате тарихында беренче мәртәбә яңа жанр – музыкаль драмага нигез салган композитор Салих Сәйдәшев шәхесенә җитди игътибар биреләме? Гомумән, татар мохитендә музыкаль тәрбия торышы ни дәрәҗәдә? Бу хакта «Туфан самавыры» тапшыруында Салих Сәйдәшев музее мөдире Айдар Әхмәдиев белән сөйләштек.
-
Татар каһарманнары. Йөзәй Саинов
Петербургның тарих архивында Сенатның 1851 елның 31 декабрендәге указы нигезендә, дворянлыкта расланган Казан татар нәселеннән булган Саиновлар турында архив эше саклана.
-
Транспорт этикеты
Шәһәрдә җәмәгать транспорты белән еш кулланырга туры килә, әмма анда үз-үзеңне тоту кагыйдәләрен беләбез микән? Канун белән билгеләнмәгән әлеге кагыйдәләрне үтәү-үтәмәү һәр кешенең шәхси тәрбиясенә тоташа кебек. Юкса автобус ишекләре ачылу белән, чыкканыңны да көтмичә, этә-төртә салонга атылып керүче пассажирлар азрак, кечкенә балаларга, олы кешеләргә урын бирүче яшьләр күбрәк булырга тиеш бит. Кагыйдәләрнең иң мөһимнәрен бу өлкәдә хезмәт куючы белгечләр белән барладык.
-
Барыр юлым – Мәчкәрә, күңелләрем нечкәрә...
«Илен белмәгән – игелексез, халкын белмәгән – холыксыз, нәселен белмәгән – нәсәпсез», – ди зирәк халкыбыз. Кукмара районының Мәчкәрә авылындагы Наумир Сәмигуллин исемендәге урта мәктәп музее – борынгы авылның бай тарихын саклап торган мирасханә дә.
-
Хезмәт укытучысы мин!
Кул эшләре гадәттә мавыгу, ял вакытларында күңел юаткычы буларак кабул ителә. Бүгенге героебыз исә кечкенәдән үк хезмәт укытучысы булырга хыялланган. Казахстанда яшәгән дәү әнисенең эшләнмәләрен нәни кулы белән сыпырып, чигешләренең серен чишәргә тырышкан ул. Яраткан эшеңнең авырган чакта да аякка бастыра алуы турында да үз мисалында дәлилләп сөйли ала. Бүгенге остабыз һәм остазыбыз – Балтач гимназиясенең хезмәт укытучысы Фәния Рәкыйп кызы Хаҗиева.
-
Ярдәмче TatSoft
Әле кайчан гына интервьюдан кайткач, диктофондагы аудиоязманы төннәр буе биткә төшереп, текстка әйләндерә-әйләндерә арып бетә идек. Бүген исә югары ритмлы тормышта заманча технологияләр, аерым алганда, ясалма интеллектны куллану эшне җиңеләйтү өчен менә дигән мөмкинлекләр ача. ТР Фәннәр академиясенең Гамәли семиотика институты белгечләре тарафыннан эшләнгән TatSoft проекты да татар телендә аралашучылар, телне өйрәнергә теләүчеләр һәм, әлбәттә, аны үз эшендә даими рәвештә кулланучыларны күздә тотып, аларга ярдәм йөзеннән тормышка ашырыла. Бүгенге көндә әлеге сервисны кулланучылар саны 2 миллионнан узды инде. Институт директоры, физика-математика фәннәре кандидаты Ринат Гыйльмуллин белән TatSoft платформасын мәгариф тармагында куллану мөмкинлекләре хакында сөйләштек.
-
Кытай татарлары: гаилә кору үзенчәлекләре
Төрки халыкларда туйлар купшылыгы белән аерылып торган. Кытай татарларында бу купшылык хәзергәчә сакланган. Шулкадәр чыгымнардан соң аерылу турында сүз чыгу гына түгел, башка андый уй килүе дә шикләндерә.
-
«Кесәгә салсам да сыя»
«Таныш-дусларның туган йортлары макетларын алар җибәргән фотосурәтләрдән карап та эшләп бирәм», – ди оста Фоат Закиров. Төрле мәчетләр дә ясый. Кырлайдагы Г.Тукай музеенда да эшләре саклана. Сәгъди абзый йортын барлык каралты-куралары белән башкарып чыккан ул. Саба лесхозында да шактый гына эшләнмәләре бар... Мәчет макетлары Башкортстанда, Оренбургта, Самара өлкәсендә һәм Татарстанның башка районнарында куелган.
-
«Укытучыңны котла, без бүләклибез!» – «Мәгариф» журналы Актанышта
12 ноябрьдә «Мәгариф» журналы редакциясе Актаныш якларында сәфәрдә булып кайтты.
ТӘКЪДИМ ИТӘБЕЗ
