ЯЗМАЛАР
-
Вилдановлар остаханәсе
Җәлил Вилданов – белгечлеге буенча агач остасы (краснодеревщик). 30 елдан артык агачтан милли бизәкләр кертеп, йорт җиһазлары, сәнгать әсәре дәрәҗәсенә җиткән сандыклар ясаучы оста буларак танылган. Улы Фәнил – үзешчән музыкант,өйрәнүче, мультиинструменталист. Соңгы елларда алар төрки музыка уен кораллары да ясый башладылар.
-
Әбүгалисина мәгарәсендә
Казанның нәкъ уртасында Әбүгалисина мәгарәсенә тиң урын бар. Казан федераль университеты Н.И. Лобачевский исемендәге фәнни китапханәсенең кулъязмалар һәм сирәк китаплар бүлеге урнашкан бина ул. Әлеге бүлек башка китапханәләргә охшамаган. Анда килеп керүгә, күңелне үзгә бер рух биләп ала. Затлы, тарихи, гаять киң күләмле гыйлемнәрне сыйдырган урын. Әнә бит бүлеккә күтәрелә торган баскычлары да нинди мәгърур аның! Әлеге баскычлардан кемнәр генә гыйлем үренә атламагандыр. Укучы хозурына шул бүлекнең җитәкчесе Энҗе Сабирова белән әңгәмәне тәкъдим итәбез.
-
Музыкаль тәрбия – мөһим тәрбия
Татар сәнгате тарихында беренче мәртәбә яңа жанр – музыкаль драмага нигез салган композитор Салих Сәйдәшев шәхесенә җитди игътибар биреләме? Гомумән, татар мохитендә музыкаль тәрбия торышы ни дәрәҗәдә? Бу хакта «Туфан самавыры» тапшыруында Салих Сәйдәшев музее мөдире Айдар Әхмәдиев белән сөйләштек.
-
Татар каһарманнары. Йөзәй Саинов
Петербургның тарих архивында Сенатның 1851 елның 31 декабрендәге указы нигезендә, дворянлыкта расланган Казан татар нәселеннән булган Саиновлар турында архив эше саклана.
-
Транспорт этикеты
Шәһәрдә җәмәгать транспорты белән еш кулланырга туры килә, әмма анда үз-үзеңне тоту кагыйдәләрен беләбез микән? Канун белән билгеләнмәгән әлеге кагыйдәләрне үтәү-үтәмәү һәр кешенең шәхси тәрбиясенә тоташа кебек. Юкса автобус ишекләре ачылу белән, чыкканыңны да көтмичә, этә-төртә салонга атылып керүче пассажирлар азрак, кечкенә балаларга, олы кешеләргә урын бирүче яшьләр күбрәк булырга тиеш бит. Кагыйдәләрнең иң мөһимнәрен бу өлкәдә хезмәт куючы белгечләр белән барладык.
-
Барыр юлым – Мәчкәрә, күңелләрем нечкәрә...
«Илен белмәгән – игелексез, халкын белмәгән – холыксыз, нәселен белмәгән – нәсәпсез», – ди зирәк халкыбыз. Кукмара районының Мәчкәрә авылындагы Наумир Сәмигуллин исемендәге урта мәктәп музее – борынгы авылның бай тарихын саклап торган мирасханә дә.
-
Хезмәт укытучысы мин!
Кул эшләре гадәттә мавыгу, ял вакытларында күңел юаткычы буларак кабул ителә. Бүгенге героебыз исә кечкенәдән үк хезмәт укытучысы булырга хыялланган. Казахстанда яшәгән дәү әнисенең эшләнмәләрен нәни кулы белән сыпырып, чигешләренең серен чишәргә тырышкан ул. Яраткан эшеңнең авырган чакта да аякка бастыра алуы турында да үз мисалында дәлилләп сөйли ала. Бүгенге остабыз һәм остазыбыз – Балтач гимназиясенең хезмәт укытучысы Фәния Рәкыйп кызы Хаҗиева.
-
Ярдәмче TatSoft
Әле кайчан гына интервьюдан кайткач, диктофондагы аудиоязманы төннәр буе биткә төшереп, текстка әйләндерә-әйләндерә арып бетә идек. Бүген исә югары ритмлы тормышта заманча технологияләр, аерым алганда, ясалма интеллектны куллану эшне җиңеләйтү өчен менә дигән мөмкинлекләр ача. ТР Фәннәр академиясенең Гамәли семиотика институты белгечләре тарафыннан эшләнгән TatSoft проекты да татар телендә аралашучылар, телне өйрәнергә теләүчеләр һәм, әлбәттә, аны үз эшендә даими рәвештә кулланучыларны күздә тотып, аларга ярдәм йөзеннән тормышка ашырыла. Бүгенге көндә әлеге сервисны кулланучылар саны 2 миллионнан узды инде. Институт директоры, физика-математика фәннәре кандидаты Ринат Гыйльмуллин белән TatSoft платформасын мәгариф тармагында куллану мөмкинлекләре хакында сөйләштек.
-
Кытай татарлары: гаилә кору үзенчәлекләре
Төрки халыкларда туйлар купшылыгы белән аерылып торган. Кытай татарларында бу купшылык хәзергәчә сакланган. Шулкадәр чыгымнардан соң аерылу турында сүз чыгу гына түгел, башка андый уй килүе дә шикләндерә.
-
«Кесәгә салсам да сыя»
«Таныш-дусларның туган йортлары макетларын алар җибәргән фотосурәтләрдән карап та эшләп бирәм», – ди оста Фоат Закиров. Төрле мәчетләр дә ясый. Кырлайдагы Г.Тукай музеенда да эшләре саклана. Сәгъди абзый йортын барлык каралты-куралары белән башкарып чыккан ул. Саба лесхозында да шактый гына эшләнмәләре бар... Мәчет макетлары Башкортстанда, Оренбургта, Самара өлкәсендә һәм Татарстанның башка районнарында куелган.
-
«Укытучыңны котла, без бүләклибез!» – «Мәгариф» журналы Актанышта
12 ноябрьдә «Мәгариф» журналы редакциясе Актаныш якларында сәфәрдә булып кайтты.
-
Иҗат аша – туган телгә
Айдар ШӘМСЕТДИНОВ, «Адымнар – Казан» күптелле белем бирү мәктәбе директоры
-
Илдус Заһидуллин: «Каюм Насыйрины идеолог итеп күрергә теләгәннәр»
Тарих фәннәре докторы Илдус Заһидуллин – әтрафлы фәнни юл узган галим. Хәзерге вакытта ул Татарстан Фәннәр академиясенең Исламны өйрәнү үзәгендә эшли. Заһидуллиннар гаиләсе Татарстан фәнендә дан казанган галимнәр буларак билгеле. Дания Заһидуллина – филология фәннәре докторы. Уллары Рөстәм Заһидуллин – Татарстанның юстиция министры. Илдус Заһидуллинның соңгы хезмәтләреннән «Мөфтиләр һәм казыйлар», «Великий татарский просветитель Каюм Насыри» хезмәтләре киң җәмәгатьчелектә шактый зур кызыксыну уятты. «Туфан самавыры» кунагы белән аның фәнни юлы һәм Каюм Насыйриның 200 еллыгы уңаеннан әзерләнгән яңа хезмәтләр шулай ук мәгърифәтченең феномены турында сөйләштек.
-
Балтач методистлары тәҗрибәсе
Рәмзия ХӘЙРУЛЛИНА, Балтач районы мәгариф идарәсенең методик бүлеге җитәкчесе
-
Мең төрле миң
Ләйсән НАСИРОВА, Венеролог, дерматолог
ТӘКЪДИМ ИТӘБЕЗ
